Niyazi-i Misri Halveti Divan-i Ilahiyat

XVII. asirda yasayan Mehmed Niyaz-i Misr Halvet k.s., Halvetiyyenin Orta Kol diye taninan Ahmediyye-i Halvetiyye kolunun devami niteliginde olan Misriyye subesinin kurucu pridir. Coskun ve cezbeli bir sf olan Hz. Misr, Islam tasavvuf tarihinin en renkli ve en yetkin simalarindandir. 1618de Malatyada dogmus Diyarbakir, Mardin, Kerbela, Sam, Misir, Istanbul, Elmali, Usak, Kütahya ve Bursada yasamis, nihayet sürgüne gönderildigi Limnide 1694 senesinde rihlet etmistir. Ibn Arab, Hazret-i Mevlana ve Ynus Emre tefekkürünün XVII. asirdaki takipcilerinden olan Misr, adeta bu üc büyük zatin düsüncelerinin harmanlandigi mükemmel bir terkiptir. Misirda ögrenim gördügü icin SMisr diye taninan Hz. Pr, siirlerinde aska ve irfana ait hakkatleri damitip süzerek devrinin en güzel Türkcesiyle kaleme almistir. Ayni zamanda edebiyat tarihimizde kendisini takip eden mutasavvif sair ve ediplerle, adina Niyaz-i Misr Okulu diyebilecegimiz büyük bir edeb okulun kurucusu olma vasfini da tasiyan Hz. Misr, fikirleriyle bütün caglara hitap eden ve insanligin varmak istedigi hakkatin sahikalarinda dolasan bir gönül adamidir. O, Islamin derinligini idrak eden bir arif-i billah oldugu kadar, Türkcenin de inceliklerini bilen bir sairdir. Bu büyük Hak asiki ve arifinin yol tecrübelerini anlattigi Dvan-i Ilahiyatini anlamaya calismak, bir manada insanin islamin irfan derinligini, vücd birligini ve kendini idrak etmesi anlamina gelmektedir. Hz. Pri selefi olan sf sairlerden ayiran özellik, Ilahiyatinda, sülk sirasinda yasanilmasi gereken fark ve cem sirlarini dengeli olarak vermesidir. Seratsiz hakkat oldu ilhadHakkat nr, ziyasidir serat diyen Hz. Prin ortaya koydugu vahdet ve kesretcem ve fark idrakiyle ilgili denge, tasavvuf yollari icinde, dervs egitiminide fevkalade önemlidir. Sülku sirasinda yasadigi ask ve irfan hallerini yorumlamaya calisan salikin serattan hakkate dogru yol alirken hangi halde hangi receteyi kullanacagini bilmesi, nefsinin tehlikeli yollara sapmasini önleyecektir. Niyaz Hazretlerinin ilahiyati bu sapmalari önleyecek altin kurallari ihtiva eder.Elinizdeki eser, Hz. Misrnin pek cok belge ve yeni bilgilerden hareketle yazdigimiz hayatiyla yetmisten fazla yazma nüshanin karsilastirilmasi sonucunda elde ettigimiz Ilahiyatini ihtiva etmektedir.Külliyatimiz, Muhammed Nrül-Arab k.s.nin serhi, yine Misr Hazretlerinin risaleleri, hakkinda yazilmis Menakipnameleri ve diger eserlerle tamamlanacaktir.